تصفیه فاضلاب سنگشویی نساجی یکی از مراحل اساسی در کاهش اثرات زیست‌محیطی این صنعت به شمار می‌آید. فاضلاب نساجی حجم عظیمی از فاضلاب های صنعتی را در بر می گیرد. فرآیند سنگشویی که برای بهبود ظاهر و کیفیت پارچه انجام می‌شود، منجر به تولید حجم زیادی از فاضلاب حاوی مواد شیمیایی، رنگدانه‌ها و آلاینده‌های آلی می‌گردد. بدون تصفیه مناسب، این فاضلاب می‌تواند به آلودگی شدید منابع آب و خاک منجر شود. بهره‌گیری از روش‌های پیشرفته تصفیه مانند سیستم‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی، و تصفیه به روش AOP علاوه بر حفاظت از محیط‌زیست، به کاهش هزینه‌ها از طریق بازیافت آب و استفاده مجدد در چرخه تولید کمک می‌کند. این رویکرد گامی مؤثر در جهت توسعه پایدار صنعت نساجی است.
تصفیه فاضلاب سنگشویی یکی از جدیدترین خدماتی است که برای تصفیه فاضلاب نساجی ارائه می‌شود. امروز لباس‌های سنگشویی شده طرفداران زیادی پیدا کرده است. لذا بسیاری از صنایع نساجی کیف، لباس، پیراهن و شلوارها و به طور کلی پارچه‌های سنگشو تولید می‌کنند. فاضلاب یا پساب منسوجات سنگشویی دارای مواد مضری است که رها شدن آن‌ها در طبیعت آب‌های روان، آب‌های زیرزمینی و خاک‌ها را آلوده کرده و به محیط زیست انسان‌ها و سایر جانوران آسیب‌های جدی وارد می‌کند از این رو تصفیه فاضلاب سنگشویی باید به یکی از تعهدات و الزامات کارخانجات نساجی و شویندگی قرار گیرد. در ادامه قصد داریم این نوع خاص از تصفیه خانه‌ها و فرایند تصفیه این گونه از فاضلاب‌های نساجی را که توسط شرکت شمیم شریف ارائه می‌شود، به شما معرفی کنیم.
تصفیه فاضلاب صنعتی سنگشویی و نساجی با اوزون زنی
سنگشویی چیست؟
سنگشویی فرایندی است که از طریق آن پارچه‌های جین را به پارچه‌های نازک‌تری تبدیل می‌کنند تا قابل استفاده باشد. پارچه جین پارچه‌ی ضخیمی است و برای کاهش ضخامت، باید آن را سنگشویی کرد. در زمان‌های قدیم برای سنگشویی، بر روی پارچه جین، سنگ‌های مخصوصی را می‌کشیدند. این سنگ‌ها بر روی پارچه طرح‌هایی را ایجاد می‌کردند اما این فرایند فیزیکی باعث از بین رفتن آهار و بافت پارچه می‌شدند و عمر پارچه را کاهش می‌دادند. یکی دیگر از روش‌ها این است که پارچه جین را به همراه سنگ پا درون لباسشویی‌های بزرگ می‌ریزند و فرایند شستن را آغاز می‌کنند. بسته به فصل و ضخامت مورد نیاز یا ایجاد طرح و رنگ مورد نظر، مدت زمان شست و شو را تعیین می‌کنند. این شیوه سنگشویی به دلیل آسیب با بافت پارچه جین کمتر استفاده می‌شود و جای خود را به استفاده از انواع آنزیم‌ها داده است.
سنگشویی با کمک آنزیم‌ها
علاوه بر روش سنتی، روش دیگری نیز برای سنگشویی پارچه‌های جین وجود دارد. در این روش با استفاده از یک آنزیم خاص یا نشاسته، سطح رویی پارچه برداشته می‌شود (لایه‌برداری می‌شود). آنزیم‌شویی باعث می‌شود الیاف پارچه بشکند و سطح رویی پارچه نرم می‌شود و جلوه‌ی خاصی پیدا می‌کند. ویژگی مثبت آنزیم شویی این است که ظاهر پارچه را شبیه به سنگشویی فیزیکی متفاوت می‌کند و در عین حال تغییر رنگ ایجاد شده توسط آن نیز کنتراست آبی و سفید زیباتر و بهتری به ما می‌دهد. آنزیم‌ها هم مثل پوکه یا سنگ پا، سطح لیف پنبه را به صورت تصادفی می‌خورند. آنزیم‌های سنگشویی دو نوع هستند و در دو محیط اسیدی و خنثی فعال می‌شوند. دو نوع از آنزیم‌های پرکاربرد در سنگشویی عبارتند از:
- آمیلاز: جهت آهار زدایی و از بین بردن نشاسته سطح پارچه
- سلولاز: جهت از بین بردن لیف پنبه و شروع فرایند رنگبری
نکته: آنزیم ها پروتئین‌هایی هستند که در واکنش‌های بیولوژیکی عمل می‌نمایند و سرعت واکنش‌ها را تغییر می‌دهند. هر آنزیم در یک ph خاص فعال می‌شود و شروع می‌کند به خوردن و از بین بردن مواد. لذا برای سنگشویی به روش جدید بایستی، ph آب را به شکل موثری تغییر داد. این کار باعث می‌شود تا نوعی آلودگی در پساب آن ایجاد شود. لذا برای تصفیه فاضلاب سنگشویی لازم است در اولین گام‌ها ph آن را به حالت متعادل تبدیل کرد.
رنگبری و سنگشویی پارچه‌های جین با استفاده از مواد شیمیایی
گاهی ممکن است برای رنگبری بیشتر و رسیدن به طرح ایده‌آل سنگشویی کافی نباشد. در این موارد علاوه بر سنگ شویی بایستی از آب ژاول، پرمنگنات پتاسیم و آنزیم لاکاز استفاده نمود. به کارگیری پرمنگنات پتاسیم، در پارچه سایه‌ی آبی متمایل به طوسی ایجاد می‌کند و پارچه دارای ته سایه یا ته شید طوسی خواهد شد. سایر مواد نیز هرکدام ته‌رنگ متفاوتی ایجاد می‌کنند که این سایه‌ها عبارتند از:
- سایه‌ی ایجاد شده توسط آب ژاول: ته‌رنگ آبی
- شید ایجاد شده توسط سلولاز: ته‌رنگ سبز
- ته سایه‌ی به وجود آمده توسط آنزیم لاکاز: ته‌رنگ زرد
- سایه‌ی به وجود آمده توسط پرمنگنات پتاسیم: آبی متمایل به طوسی
تفصیه فاضلاب سنگشویی
در تصفیه فاضلاب سنگشویی عمده‌ترین تمهیداتی که باید در نظر گرفته شود این است که آنزیم‌ها را از درون پساب نساجی حذف کنیم. و همچنین ph فاضلاب را به یک سطح بی‌خطر و سازگار با محیط زیست برسانیم. (یعنی نزدیک به ph خنثی). با توجه به اینکه آنزیم‌ها خاصیت خورندگی بالایی دارند اگر به صورت خنثی در نیایند و یا از درون پساب حذف نشوند، ممکن است مجدداً فعال شوند و علاوه بر پارچه‌ها به محیط زیست نیز آسیب برسانند. برای از بین بردن آنزیم‌ها و به عبارتی تصفیه فاضلاب سنگشویی باید دو کار انجام داد:
- بالا بردن دمای محیط از طریق بخار آب گرم
- افزایش ph محیط و رسیدن به ph بالای ۹
موثرترین شیوه برای از بین بردن آنزیم‌ها این است که هر دو عامل بالا را به صورت توامان داشته باشیم. برای رسیدن به ph بالای ۹ معمولاً از کربنات استفاده می‌شود. همان طور که دیده می‌شود دمای بالای آب یا ph بالای آن، پس از خنثی‌سازی آنزیم، همچنان برای محیط زیست خطرناک هستند و برای تصفیه فاضلاب سنگشویی باید دوباره این عوامل را به اندازه نرمال رساند.
فرایند تصفیه فاضلاب سنگشویی
برای طراحی تصفیه خانه بایستی ابتدا فرایند مناسبی را برای تصفیه فاضلاب سنگشویی در نظر گرفت. همان طور که گفته شد مهم‌ترین گام در راستای طراحی یک تصفیه خانه کارآمد رسیدن به درک صحیح از ماهیت پساب یا فاضلاب ورودی به تصفیه خانه است. چنانچه در بالا توضیح داده شد، ما در تصفیه پساب سنگشویی با سه آلاینده‌ی مهم سر و کار داریم که باید آن‌ها را از پساب ایجاد شده حذف کنیم:
- از بین بردن پرزها و الیاف ایجاد شده در فرایند سنگشویی
- غیرفعال کردن و حذف آنزیم‌های مورد استفاده در سنگشویی
- خنثی کردن و از بین بردن ph ایجاد شده توسط مواد عمدتاً اسیدیِ مورد استفاده در ایجاد سایه
راهکارهای اصلی برای تصفیه پساب سنگشویی
به منظور تصفیه فاضلاب سنگشویی دو راهکار عمده باید در نظر گرفته شود. در گام نخست بایستی از طریق تصفیه فیزیکی مواد معلق جامد و پرزها و الیاف‌ها را از پساب سنگشویی جدا کرد. به این منظور استفاده از آشغالگیرهای ریز و سایر شیوه‌های تصفیه فیزیکی می‌تواند موثر باشد. در گام بعدی از طریق شیوه‌های تصفیه شیمیایی بایستی ضمن حذف آنزیم‌ها، ph آب را نیز به حد کافی پایین آورد و خنثی کرد. در انتها نیز در صورت نیاز و پس از بررسی‌های دقیق‌تر و سنجش کیفیت پساب ورودی ممکن است از شیوه‌های تصفیه بیولوژیکی نیز بهره برد.
راه‌های تماس جهت خرید پکیج تصفیه فاضلاب سنگشویی
شرکت شمیم شریف از جمله شرکت‌های پیشرو در عرصه‌ی تهیه و تولید و عرضه‌ی انواع تجهیزات و خدمات تصفیه فاضلاب است. این شرکت با بهره‌گیری از نیروهای جوان و متخصص توانسته است، نقش موثری در این بازار داشته باشد. برای دریافت مشاوره اولیه و یا سفارش پکیج تصفیه فاضلاب سنگشویی می‌توانید از راه‌های زیر با ما تماس بگیرید. همکاران ما در بخش پشتیبانی فنی آماده‌اند تا شما را برای سفارش و خرید پکیج تصفیه پساب سنگشویی راهنمایی کنند.